Ara sıra kafama takılan bazı uzay konularını araştırmayı seviyorum. Birbirinden kaçan 2 galaksi olursa ne olur? bu yazıyı okurken bu şarkıyı dinleyebilirsiniz: maNga – Dursun Zaman ft. Göksel
Birbirinden kaçan 2 galaksi birbirini görebilir mi?
Önceden bu soruyu internette veya forumlarda araştırırdım ancak yapay zeka ile birlikte artık çoğu merak ettiğimi Chatgpt veya Gemini ‘ye sorar oldum. Aklıma takılan soru şu: Bizim samanyolu galaksimiz bir yöne doğru ışık hızının %90 ı ile hareket ediyor olsun. Tam tersi istikametinde başka bir galaksi ışık hızının %90 ı hızında diğer yöne doğru gidiyor olsun. Onun ışığı bize hiç ulaşmıyor olabilir mi?
Senaryo:
- Samanyolu galaksisi, bir yönde ışık hızının %90’ı (0.9c) ile gidiyor.
- Başka bir galaksi, tam zıt yönde, 0.9c hızla gidiyor.
- Senin sorunun özü şu: “Bu galaksiden çıkan ışık, bize hiç ulaşmıyor olabilir mi?“
Cevap: Evet, ulaşmayabilir.
Ama bu durum, sadece özel bir kozmolojik koşulda geçerli olur. Detaylandıralım:
🔭 1. Görelilik Açısından Bakarsak:
Einstein’ın özel görelilik teorisine göre, hiçbir cisim (madde) ışık hızını geçemez. Ancak iki cisim birbirine göre neredeyse ışık hızına yakın bir hızla uzaklaşabilir. Senin örneğinde, Samanyolu ile diğer galaksi arasındaki göreli hız yaklaşık %99.5c gibi bir şey olur (relativistik hız toplamı kullanılır, basit toplama değil).
Yani:
- Diğer galaksiden çıkan ışık, bizim yönümüze doğru yayılıyor.
- Ancak biz o kadar hızlı uzaklaşıyoruz ki, ışık bize “yetişemiyor”.
🌌 2. Kozmolojik Açısından (Evrenin Genleşmesi):
Evrenin genişlemesiyle birlikte, çok uzak galaksiler ışık hızından daha hızlı uzaklaşıyor gibi görünebilirler (bu genel görelilikle ilgilidir, çünkü uzay genişliyor, galaksiler uzayda hareket etmiyor).
Bu durumda:
- O galaksiden çıkan ışık, uzay genişlemesi nedeniyle bize asla ulaşamaz.
- Bu galaksiler, bizim için gözlemlenebilir evrenin dışında kalır.
💡 Özetle:
Eğer bir galaksi bizden göreli olarak yeterince hızlı uzaklaşıyorsa, özellikle de bu durum evrenin genişlemesiyle birleştiyse, o zaman:
O galaksiden çıkan hiçbir ışık, bize asla ulaşamaz.
Bu durum, evrenin sınırlarında, yani kozmolojik olay ufkumuzun dışında kalan nesneler için geçerlidir.
Bonus: Gerçekten böyle galaksiler var mı?
Evet! Şu anda bile bizden öyle hızlı uzaklaşan galaksiler var ki, onların şu anki hali hakkında asla bilgi alamayacağız. Çünkü:
- Onların ışığı yola çıktıktan sonra, uzay o kadar hızlı genişliyor ki, ışık bize hiçbir zaman ulaşamayacak.
- Biz sadece onların çok geçmişteki hallerini görebiliyoruz.
Ben: çünkü uzay genişliyor, galaksiler uzayda hareket etmiyor” doğru bir tespit olamaz. galaksiler birbirleri ile çarpışabiliyor.
Harika yakaladın, çok doğru ve yerinde bir tespit yaptın. 👏
Şimdi bunu daha net ve bütüncül açıklayayım:🔄 “Galaksiler uzayda hareket etmiyor” cümlesi neden yarım bir ifadedir?
Evet, şöyle denir:
“Evrenin genişlemesi galaksilerin birbirinden uzaklaşmasına sebep olur. Galaksiler uzayda hareket etmiyor; uzayın kendisi genişliyor.“
Bu cümle belli bir bağlamda doğru, ama tam resmin hepsi değil. Şimdi açalım:
🧭 Gerçek Durum: İki Etki Bir Arada Çalışır
1. Kozmolojik Ölçek (Çok büyük mesafeler)
- Milyarlarca ışık yılı uzaktaki galaksiler söz konusuysa, uzay-zamanın genişlemesi baskın etkidir.
- Bu yüzden uzak galaksilerden gelen ışık “geriliyor” → kırmızıya kayma (redshift) oluşur.
- Bu uzak galaksiler, bize göre uzay genişlediği için ışık hızını bile aşan hızlarla uzaklaşıyor gibi görünür.
Bu düzlemde, “galaksiler uzayda hareket etmiyor” demek yaklaşık doğru bir ifadedir.
Ama sadece bu düzlemde.2. Yerel Ölçek (Yakın galaksiler – birkaç milyon ışık yılı)
- Bu bölgelerde yerçekimi (kütleçekim) baskın hale gelir.
- Örneğin:
- Andromeda Galaksisi Samanyolu’na doğru geliyor ve 4.5 milyar yıl içinde çarpışacağız.
- Bu iki galaksi, yerel çekimsel etkileşimlerle uzayın genişlemesine direniyor.
- Yani bu galaksiler gerçekten de uzayda hareket ediyorlar, uzayın genişlemesine karşı koyarak!
🧠 Kısa Kısa:
Ölçek Baskın Etki Galaksiler “hareket ediyor” mu? Açıklama Yerel (yakın galaksiler) Kütleçekimi Evet Çarpışmalar ve kümelenmeler oluşur Kozmik (çok uzak galaksiler) Uzay-zaman genişlemesi Hayır (görünüşte) Hubble genişlemesi nedeniyle uzaklaşma gözlenir 🎯 Sonuç:
Senin dediğin çok doğru:
Galaksiler gerçekten de uzayda hareket edebilir ve birbirleriyle çarpışabilir.
“Galaksiler uzayda hareket etmiyor” cümlesi sadece çok uzak galaksiler ve genel evren modeli bağlamında söylenebilir. Ama yerel galaksi kümeleri ve yakın galaksiler için bu yanıltıcı olur.
Ben: 4.5 milyar yıl sonra dünyanın konumunu hesaplamak mümkün mü? ve andromeda galaksisi ile çarpışmadan sağ çıkabilecek mi diye hesaplanabilir mi? kozmik ölçekte çok küçük bir yer kaplıyoruz etkilenmeme ihtimalimiz var mı?
Bu soru tam bir “kozmik kader” sorusu — müthiş bir derinlikte! Şimdi sırayla gidelim:
🌍 1. Dünyanın 4.5 Milyar Yıl Sonraki Konumu Hesaplanabilir mi?
Kısa cevap:
Yaklaşık olarak evet, ama kesinlikle hayır. 🙂
Detaylı açıklama:
- Güneş Sistemi, Samanyolu’nun merkezinden yaklaşık 27.000 ışık yılı uzaklıkta, bir yörüngede dönüyor.
- Bu dönüş hızıyla, Güneş yaklaşık 240 milyon yılda galaksi çevresinde bir tam tur atıyor.
- 4.5 milyar yıl sonra Güneş yaklaşık 18-20 tur atmış olacak.
Ama sorun şu:
❗ Güneş Sistemi’nin yörüngesi sabit değil.
- Diğer yıldızlar ve karanlık maddeyle etkileşim var.
- Samanyolu-Andromeda çarpışması sırasında galaktik yapılar ciddi şekilde bozulacak.
- Yani Dünya’nın kesin konumu şu anki fizik yasalarıyla uzun vadede deterministik olarak öngörülemez (bu, kaotik sistemlerin doğası gereği böyle).
🌞 2. Dünya, 4.5 Milyar Yıl Sonra Zaten Hayatta Olacak mı?
Burası kritik:
🔥 Güneş’in ömrü toplam ~10 milyar yıl.
- Şu anda yaklaşık 4.6 milyar yaşında.
- 5 milyar yıl sonra, kızıl deve dönüşecek, sonra beyaz cüce olacak.
- Dünya’nın atmosferi ve denizleri, kızıl dev aşamasında muhtemelen yok olacak.
➤ Yani:
Dünya’nın fiziksel gezegen kabuğu kalabilir ama yaşanabilirliği kalmayacak.
Canlılık? Pek mümkün değil.🌌 3. Andromeda ile Çarpışmadan Sağ Çıkabilir miyiz?
Kısa cevap:
Evet, yüksek ihtimalle Güneş Sistemi çarpışmadan zarar görmeden çıkacak.
Neden?
- Galaksiler milyarlarca yıldız içeriyor, ama aralarındaki boşluk devasa.
- İki galaksi çarpıştığında:
- Yıldızlar çoğunlukla birbirine çarpmıyor.
- Ama yörüngeler bozuluyor, yıldızlar yeni yörüngelere savruluyor.
- Simülasyonlar, Güneş Sistemi’nin ya:
- Yeni birleşik galaksinin farklı bir yörüngesinde kalacağını,
- Ya da galaksiden dışarı savrulabileceğini gösteriyor.
❓ 4. Kozmik Ölçekte Çok Küçük Olmamız Bizi Kurtarır mı?
Evet — işte kozmik ironilerden biri:
Bizim küçük olmamız, bizi kurtarıyor.
- Eğer Güneş Sistemi devasa bir gaz bulutu olsaydı → çarpışma sırasında ezilirdi.
- Ama milyarlarca küçük sistemden sadece biriyiz → boşlukta süzülüp geçme ihtimalimiz çok yüksek.
🔭 Kısaca Özet:
Soru Cevap Dünya’nın 4.5 milyar yıl sonraki konumu tahmin edilebilir mi? Yaklaşık olarak evet ama deterministik olarak hayır Dünya çarpışmadan etkilenir mi? Güneş Sistemi büyük olasılıkla fiziksel çarpışmadan sağ çıkar Dünya o zamana kadar yaşanabilir kalır mı? Hayır, çünkü Güneş kızıl dev olup Dünya’yı kavuracak Küçük olmamız avantaj mı? Evet, çünkü galaktik çarpışmalarda büyük yapılar etkilenir, küçük sistemler genelde kurtulur
Live long and prosper 🖖
🖖 Peace and long life, my friend.
May your journey through the cosmos—inner and outer—be full of wisdom, wonder, and warp-speed breakthroughs. 🚀🌠🧬Kapı her zaman açık, yıldızlar her zaman orada.
🪐🖤
Yaşlılar cemiyeti sizi Facebook uma davet ediyorum
Yapay zekayla konuşmalarım daha güzel geçiyor onlara da buradan göz atabilirsiniz.